Aroma 

Smaken eller lukta av noko, men som du ikkje kan kjenne med munnen eller tunga.

Grunnsmak

Det du kjenner med tunga di. Søtt, surt, salt, bittert og umami. Du kan ikkje lukte ein grunnsmak.

Bittersmak

Kor bittert ein opplever ølet. Bittersmak er ein grunnsmak, kjennest med tunga og kan ikkje luktast.

Fylde

Populært ord om kor stort eller rikt ein opplever ølet. Heng gjerne saman med mengd alkohol i ølet. Vatn har lite fylde.

Søtleik

Kor søtt ein opplever ølet. Søtleik er ein grunnsmak, og du kjenner han med tunga, og han kan ikkje luktast. 

Friskleik 

Kor surt ein opplever ølet. Surt er ein grunnsmak, kjennest med tunga og kan ikkje luktast.

Ettersmak

Kor lenge du kan smake aroma frå ølet etter at du har spytta eller svelgt. 

Konsentrasjon

Øl med høg konsentrasjon har lang ettersmak som ikke berre er bittersmak og søtleik. Vatn har ingen konsentrasjon, mens ublanda saft er konsentrert.

Kompleksitet

Kor mange ulike aromaer har ølet? Eit øl med mange aromaer som du kan skilje frå kvarandre, er komplekst. 

Malt

Korn som så vidt har fått begynt å spire før det har blitt tørka. Øl treng malt fordi det er ei kjelde til viktige enzym og sukker. Døme på aroma frå malt: kokt korn, lyst brød, havrekjeks, honning, karamell, sjokolade, kaffi, lakris og røyk. 

Humle

Blomen frå humleplanten gir bittersmak og aroma til øl. Dei fleste øl har humle. Døme på aroma frå humle: tørka gras, grøn te, blomar, kanel, nyslått gras, timian, basilikum, tomatstilk, furunål, solbærbusk, sitron, mango og pasjonsfrukt.

Gjær

Gjærsopp er ein eincella organisme som må til for å bryggje øl. Han dannar om sukker til alkohol, karbondioksid og ulike aromastoff. Døme på aroma frå gjær: eple, pære, ananas, banan, røyk, nellik, smør, skinke og fjøs.

Meir om øl

Vil du lære mer om å smake øl kan du laste ned brosjyren Bli ein ølsmakar, eller du kan få han gratis i butikkane våre.

• Ale – overgjæret øl, fruktig og komplekst

• Barley malt/gerstemout/gerstenmaltz/malt d’orge – byggmalt 

• Blond – lyst øl

• Bokkøl – sterkt lagerøl, ofte mørkt 

• Craft beer – amerikansk øl laget etter tradisjonelle håndverksmetoder

• Dubbel – sterkt øl, ofte mørkt

• Geuze – blanding av ung og lagret lambic (s.d.), annengangsgjæret i flaske

• Yeast/gist/hefe/levure – gjær

• Hell, Dunkel – lys, mørk

• Hop/hopfen/houblon - humle

• IBU – International Bittering Units – angir graden av bitterhet

• IPA – India Pale Ale – fruktig og humlepreget overgjæret øl

• Kristall, Hefe – hhv. filtrert og ufiltrert tysk hveteøl 

• Lager – undergjæret øl, mindre fruktig og aromatisk stil enn overgjæret

• Lambic – spontangjæret øl fra Pajottenland ved Brussel, fruktig og syrlig

• Oatmeal/tarwe/weiss/froment - hvete

• Porter – mørkt, fruktig og tørt øl

• Saison – fruktig, friskt sommerøl

• Stout – mørkt, nesten svart overgjæret øl

• Trappistøl – overgjæret øl fra seks belgiske trappistklosterbryggerier (Achel, Chimay, Orval, Rochefort, Westmalle, Westvleteren) og ett nederlandsk (Koningshoeven)

• Tripel – sterkt øl, ofte lyst, som regel annengangsgjæret i flaske

• Wild Ale – amerikansk spontangjæret øl

• Witbier/Weissbier – øl brygget av hvete